Từ một diễn viên mất tích đến những “lò mổ heo” xuyên quốc gia
Đầu năm 2025, mạng xã hội Trung Quốc chấn động khi nam diễn viên Vương Hưng (Wang Xing) mất tích bí ẩn. Anh được mời sang Thái Lan “casting phim”, nhưng rồi bị đưa thẳng vào một khu trại ở Myanmar – nơi được mệnh danh là khu trại lừa đảo.
Chỉ ba ngày sau, cảnh sát Thái Lan bất ngờ tìm thấy và đưa anh trở lại Bangkok. Không ai biết thỏa thuận nào đã được thực hiện để anh thoát thân, càng làm dấy lên nghi vấn: Phải chăng một mạng lưới có thế lực đứng sau, đủ mạnh để mặc cả cả với chính quyền?
Theo lời kể, Vương bị cạo trọc đầu, ép tham gia giai đoạn huấn luyện đầu tiên để trở thành “scammer chuyên nghiệp”. Đây chính là quy trình chuẩn trong các “lò mổ heo” nơi những con người, nhiều khi là nạn nhân buôn người, được biến thành công cụ lừa đảo.
Đọc thêm: Stablecoin: Vũ khí tài chính của Mỹ trong cuộc chơi địa chính trị tài chính
Pig Butchering – Khi “nuôi heo” chỉ là bước khởi đầu cho rửa tiền
Không giống như những hoạt động lừa tình kéo dài nhiều năm, đây là một kiểu hoạt động man rợ và tinh vi sử dụng crypto để làm “sạch” dòng tiền, và xóa dấu vết trực tiếp giữa nạn nhân và kẻ gian. Mô hình đó là Pig Butchering - Trò chơi giết lợn.
Pig Butchering hay “Shā Zhū Pán” là một thuật ngữ tiếng Trung có nghĩa là “xẻ thịt con heo đã vỗ béo” bắt nguồn từ cách thức hoạt động: “Nuôi béo” nạn nhân bằng sự tin tưởng, sau đó “giết thịt” khi họ đã sẵn sàng bỏ vào những khoản tiền lớn. Mục tiêu không phải là tình yêu, mà là biến tiền của nạn nhân thành “dòng tiền ma” bằng crypto.
-
Giai đoạn săn mồi (hunting): Những kẻ đi săn (scammers) tiếp cận nạn nhân qua ứng dụng hẹn hò, mạng xã hội, Zalo/WeChat/WhatsApp… Tạo dựng mối quan hệ, tin tưởng, thậm chí tình cảm.
-
Giai đoạn nuôi béo (raising): Qua vài tuần hoặc vài tháng trò chuyện, chúng dần giới thiệu “cơ hội đầu tư” thường là nền tảng crypto, token mới, hoặc quỹ lợi nhuận cao. Ban đầu nạn nhân được cho nạn nhân xem lợi nhuận giả bằng ảnh chụp màn hình, bảng lãi để tin tưởng.
-
Giai đoạn giết (killing): Sau khi nạn nhân nạp tiền lớn, tiền được chuyển ra khỏi ví của họ, rồi đi vào chuỗi rửa phức tạp và chia nhỏ, chuyển qua nhiều ví trung gian, qua nhiều sàn (CEX/DEX), cuối cùng hòa vào thanh khoản toàn cầu.
Khi 1 triệu USD biến mất trong chuỗi rửa
Năm 2024, Jacqueline Crenshaw, một phụ nữ người Mỹ, bị dụ dỗ đầu tư từ 40.000 USD ban đầu rồi lún sâu gần 1 triệu USD vào crypto bởi một “góa phụ điển trai” quen qua mạng. Tất nhiên, số tiền ấy biến mất không dấu vết.
Báo cáo của TRM Labs ghi nhận: Một vụ lừa đảo Pig Butchering đã chia nhỏ 1 triệu USD của một nạn nhân thành 15 giao dịch, chảy qua 11 sàn chỉ trong vài giờ.
Chiêu thức này không mới, nhưng độ tinh vi ngày càng tăng:
-
Tiền thường được chuyển sang USDT trên blockchain TRON vừa nhanh vừa có phí rẻ và khó lần dấu.
-
Từ một ví trung tâm, tiền được chia nhỏ sang hàng loạt ví vệ tinh.
-
Các ví này sau đó đẩy tiền sang nhiều sàn khác nhau từ các sàn lớn như Binance, OKX đến các sàn nhỏ hơn, ít kiểm soát KYC.
-
Cuối cùng, tiền hoặc được rút ra tiền mặt qua P2P, hoặc tái đầu tư vào hoạt động ngầm (buôn người, đánh bạc online, vũ khí).
Theo TRM, 75% ví liên quan Pig Butchering có dấu hiệu rửa tiền trên chuỗi, nhiều ví còn gắn với các dạng tội phạm khác như hack hay lừa đảo Ponzi.
Không tự nhiên mà người ta nói: “Nếu đi theo dấu của tiền, bạn sẽ thấy bản đồ tội phạm toàn cầu. Nhưng đến cuối, mọi thứ dừng lại ở một bức tường vô hình – những quốc gia mà luật pháp và tham nhũng song hành.
Đông Nam Á – “công xưởng lừa đảo” của thế giới
Tam giác vàng Myanmar – Lào – Campuchia vốn nổi tiếng là đất của thuốc phiện, nay thành “thủ phủ” lừa đảo crypto.
-
Biên giới lỏng lẻo, tham nhũng tràn lan. Các vùng như Kokang, Wa (Myanmar) vốn là lãnh địa của ma túy, nay chuyển sang “lừa đảo công nghệ cao”.
-
Hậu đại dịch: Sòng bạc online sụp đổ, các tập đoàn tội phạm cần nguồn thu mới và lừa đảo crypto trở thành lựa chọn.
-
Ngụy trang tinh vi: Các “trại lừa đảo” được gắn mác “khu công nghệ cao” hay “khu nghỉ dưỡng”, vừa tuyển người dễ dàng, vừa che mắt chính quyền. Ngoài ra, các tổ chức này còn có phòng tuyển dụng, huấn luyện (kể cả ép buộc lao động), bộ phận “tình cảm” (dụ khách), bộ phận kỹ thuật (lập sàn giả, site, bot), bộ phận rửa tiền.
Sự bùng nổ đến mức, doanh thu từ lừa đảo qua mạng chiếm tới 40% GDP kết hợp của Lào, Campuchia và Myanmar. Một nền kinh tế song song đang tồn tại, dựa vào lừa đảo và buôn người. Và Crypto dần trở thành “hệ thống ngân hàng ngầm” cho mafia khu vực.
Khi chính trị và mafia đan xen
Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) của Mỹ đã bắt đầu nhắm vào những ông trùm trong khu vực, điển hình là Ly Yong Phat tại Campuchia. Nhân vật này bị cáo buộc bảo kê các khu resort sang trọng biến thành “trại lừa đảo”, nơi nạn nhân bị tịch thu hộ chiếu, cắt liên lạc và buộc phải làm việc tới 15 giờ mỗi ngày. Các biện pháp trừng phạt quốc tế bao gồm phong tỏa tài sản, cấm vận các khu nghỉ dưỡng có liên quan.
Nhưng câu hỏi đặt ra: Hiệu quả thực tế tới đâu? Thống kê cho thấy chỉ khoảng 15% nạn nhân dám lên tiếng vì sợ hãi và xấu hổ. Trong khi đó, dòng tiền bẩn được “tẩy” qua crypto với tốc độ gần như tức thì, vượt ngoài khả năng điều tra truyền thống.
Tệ hơn, ở nhiều địa phương, chính quyền vừa là “nạn nhân” bất lực, vừa là “bóng đen bảo kê” cho mạng lưới. Thuyết âm mưu không khó hình dung: sự pha trộn giữa tham nhũng và bảo kê chính trị biến lừa đảo thành một ngành công nghiệp “bán nợ, mua máu”. Khi lợi ích kinh tế và quyền lực chính trị cùng gắn chặt, cỗ máy lừa đảo không chỉ tồn tại mà còn vận hành công khai, thậm chí được hợp pháp hóa qua các cấu trúc kinh tế chính thống.
Trong bối cảnh đó, USDT có thể di chuyển xuyên biên giới chỉ trong vài giây, còn luật pháp quốc tế lại phản ứng chậm chạp như một bức thư gửi bằng bưu điện. Đây chính là điểm nghẽn khiến cuộc chiến chống tội phạm tài chính toàn cầu trở nên mong manh và đầy bất cân xứng.
Con heo tiếp theo sẽ là ai?
Pig Butchering không chỉ là lừa đảo, mà là một ngành công nghiệp đen toàn cầu, kết hợp giữa tội phạm mạng, buôn người và rửa tiền xuyên biên giới. Vụ 1 triệu USD đi qua 15 ví và 11 sàn chỉ là minh chứng cho một cỗ máy khổng lồ, đang nuốt chửng cả nạn nhân lẫn kẻ vận hành nó.
Nỗ lực triệt phá đang có hiệu quả theo từng mảnh: Phong tỏa ví, trừng phạt tài sản, nâng cao nhận thức cộng đồng. Những kẻ xấu cũng tiến hoá nhanh hơn cả bộ máy pháp lý nhiều nơi.
Câu hỏi còn bỏ ngỏ: Trong một thế giới mà “tiền điện tử là máu chảy trong huyết quản tội phạm”, iệu chính phủ toàn cầu có kịp ra luật và phối hợp hành động, hay tất cả chúng ta chỉ đang chờ đến lượt bị đưa lên thớt? Chừng nào còn khe hở pháp lý và còn stablecoin luân chuyển tự do, thì trò chơi giết lợn sẽ không biến mất.
Đọc thêm: "Đường đua triệu đô" DBZ Coin và cú lừa tàn khốc: Khoa Pug, Vương Phạm có phải là nạn nhân?
